1 of 2-delig

Stomahulpmiddelen 1- delig of 2- delig

We maken kennis met de verschillende systemen, met name de voor-en nadelen tussen het zogenaamde 1-delige en 2-delige stomasysteem

Het Tupperware concept : het 2-delige stomasysteem

Omdat het soms moeilijk was om meerdere malen per dag het plakzakje van het hydrocolloïd te verwijderen, heeft men naar andere oplossingen gezocht.
In 1977 ging men Stomahesive plakken voorzien van een soort Tupperware aansluiting, waarmee het bekende Combihesive systeem zijn intrede deed. Dat systeem maakte het mogelijk om het zakje te wisselen, terwijl het hydrocolloïd bleef zitten, zodat de huid eronder niet werd belast en zelfs kon genezen. Men noemt zo een systeem dan ook een 2-delig systeem. Onder een 2-delig systeem verstaan we dus een stomasysteem waarbij de kleeflaag en het zakje twee gescheiden eenheden vormen en het zakje zelf dus geen kleeflaag bezit. Er zijn tegenwoordig verschillende 2-delige systemen in de handel, die zich van elkaar onderscheiden door de ingenieuze wijze waarop het zakje op de plak word bevestigd.

Het 1-delige stomasysteem

Een 1-delig systeem heeft een eigen vaste kleeflaag, die men dus niet van het zakje kan scheiden. Toen hydrocolloïd jaren na de introduktie in verhoudeing steeds goedkoper werd, kwamm ook de toepassing bij 1-delige stomazakjes binnen bereik. Tegenwoordig kan men al een 1-delig stomazakje kopen met een kleeflaag van hydrocolloïd voor een prijs die beduidend lager ligt dan 25 jaar geleden alleen al voor een plak van hydrocolloïd moest worden betaald.
Omdat de hydrocolloïde kleeflagen van moderne 1-delige zakjes veel huidvriendelijker zijn geworden, kan men deze zakjes tegenwoordig frequent wisselen zonder de huid te beschadigen.
Van sommige zakjes bestaat de kleeflaag uit een ringetje van hydrocolloïd, omgeven door een huidvriendelijke ademende ( microporeuze ) pleister. Andere zakjes hebben een kleeflaag die volledig uit hydrocolloïd bestaat. Wat ze met elkaar gemeen hebben, is dat bij het verwijderen van elk zakje de kleeflaag van de huid moet worden losgetrokken.
Voor mensen met een gevoelige huid blijft er toch een zeker risico van huidbeschadiging bestaan en kan een 2-delig stomasysteem soms de voorkeur verdienen.

Verschillen tussen 1 delig en 2 delig stomasysteem
1 – delig stomasysteem

Zakjes wisselen kost meer tijd
Volgt de contouren van de huid
Heel erg plat op de huid, volledig onzichtbaar
Weinig mogelijkheden om met andere hulpmiddelen af te wisselen
Als het zakje eenmaal is bevestigd, is verandering van stand niet meer mogelijk
De huid wordt veel meer belast, omdat één tot enkele malen per dag de kleeflaag van de huid wordt losgetrokken
De stoma is kwetsbaarder achter slechts een dun laagje plastic
1 – delige zakjes zijn platter en nemen veel minder ruimte in.
Simpele plakzakjes zonder huidbescherming zijn goedkoop. 1 – delige zakjes met hydrocolloïd zijn duurder in gebruik, omdat de dure huidbeschermer steeds met het zakje wordt weggegooid.

2 – delig stomasysteem

Zakjes zijn snel te wisselen ( plak wisselen kost 1 á 2 keer per week wat meer tijd
Relatief stug, vooral rond de flens
Is redelijk plat, nauwelijks zichtbaar
Universeel systeem. Op dezelfde ring worden allerlei zakjes, sleeves, pluggen e.d. vastgeklikt
De huid wordt beter beschermd en heeft meer rust; de plak wordt maar 1 keer of enkele keren per week gewisseld
De stoma is beter beschermd door de flens
2 – delig systeem vraagt veel ruimte in bagage
Omdat de dure huidbeschermende hydrocolloïd langer blijft zitten en de zakjes goedkoper zijn, is een 2- delig systeem meestal goedkoper dan een 1- delig systeem.

U ziet dat er veel voor en tegens zijn bij beide systemen. Welk systeem het beste zal voldoen, hangt af van verschillende persoonlijke factoren, die men samen met de stomaverpleegkundige kan bespreken.
Het hangt in grote mate af van de persoonlijke voorkeur, de levensstijl, de kwaliteit van de huid en natuurlijk ook van het type stoma en de ligging ervan ten opzichte van plooien en huidoneffenheden.